1 - عزاداری برای امام حسین (ع) تا چه حد مجاز است؟
ـ در حدی که شعور بر شور غالب باشد و موجب انحراف نشود. کارهایی مانند قمهزدن، آهن و زنجیر به خود بستن و سینهخیز رفتن روی زمین، راه رفتن زیر علم و آهن سرد و سنگین که گاهی عوارض جسمی دارد و این گونه کارها هیچ دلیل عقلی و شرعی ندارد. اما سینهزنی و زنجیرزنی که سنگین و وزین انجام میشود درست است و به فرموده امام امت عزاداری باید به شیوه سنتی انجام شود.
2 - آیا طرح مباحث و اشعاری که موجب خفت و خواری امام حسین (ع) میشود، جایز است؟
ـ بدیهی است که جایز نیست، مانند نوحه: «زینب مضطرم مهربان خواهرم، الوداع! الوداع!»، چرا که قیام امام حسین برای حفظ عزت بود: «هیهات منّا الذّلّه».
3 - آیا تشکیل جلسات بحث و گفت‌وگو و میزگرد و سمینار بهتر از عزاداری نیست؟
ـ انسان دارای دو بعد عقلانی و عاطفی است. صِرف بحث عالمانه و معرفتی باعث تحول روحی نمیشود، اما این عزاداریها و سیاهپوشیها موجب ریختن اشک میشود و یک نوع تحوّل درونی حاصل میشود که به برکت این اشک بر امام حسین، افراد زیادی موفق به توبه و تهذیب نفس میشوند.
4 - ذکر ثوابهای عجیب و دور از ذهن برای عزاداری تا چه اندازه صحیح است؟
ـ ذکر این ثوابها مانند تأثیر نماز در نهی از فحشاء و منکر است که مقتضی است نه علت تامّه. مانند اینکه می‌گوییم آتش علت سوزاندن است، در صورتی که مانعی نباشد. یا می‌گوییم آب علت خاموش کردن آتش است، هر آب و هر آتشی این تأثیر و تأثّر را ندارد، هر آبی نمیتواند هر آتشی را خاموش کند!
5 - چرا فقط برای امام حسین (ع) عزاداری ویژه انجام میشود، نه برای امامان دیگر؟
ـ به خاطر ویژگیهای مختلفی که در حادثه عاشورا اتفاق افتاده است از جمله محاصره شدن این افراد، بسته شدن آب بر آنان، غارت شدن اموالشان، به اسارت رفتن زنان و کودکان و شهادت فرزند 6 ماهه تا پیرترین افراد با لب تشنه. در واقع قیام امام حسین (ع) بی نظیر است.
6 - فلسفه سیاهپوشی در ایام عزاداری چیست؟
ـ رنگ سیاه از جهات مختلف آثاری دارد که هر گروهی به منظوری از آن بهره میبرد:
1ـ استتار و پوشش برای پنهان شدن؛
2ـ رنگ هیبت و تشخص (از این جهت لباس رسمی شخصیتها نوعاً سیاه یا سورمهای سیر است).
3ـ رنگ حزن آور و دلتنگی و مناسب مجالس ماتم و عزاست.
کسی که در ماتم عزیزی لباس سیاه میپوشد و در و دیوار را سپاهپوش میکند، میخواهد به عزیز از دست داده بگوید: تو مایه روشنی چشم من بودی و با رفتن تو زمین و زمان سیاه شد. حضرت فاطمه (س) نیز در فراق پدر فرمود: «یا ابتاه ...اسودّ نهارها» (ای پدر! ...روز دنیا تاریک شد) بحارالانوار 43/ 176.
امام باقر (ع) نیز فرموده است: «لمّا قتل الحسین بن علی لبس نساء بنی هاشم السواد» (زنان بنیهاشم در سوگ اباعبدالله جامه سیاه بر تن کردند) وسایل الشیعه 3/ 238.
